Κάθε εξάμηνο, λίγο πριν την ολοκλήρωσή του, το ΕΑΠ, όπως και τα περισσότερα πανεπιστήμια, διενεργεί την εσωτερική αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών του. Όπως γνωρίζουμε, αυτή περιλαμβάνει την αξιολόγηση τόσο των καθηγητριών/των μας όσο και της θεματικής ενότητας αλλά και των διοικητικών υπηρεσιών του ΕΑΠ, μέσω διαφόρων ερωτήσεων στις οποίες καλούμαστε να απαντήσουμε με μια διαβάθμιση από το 1 έως το 5. Από αυτές τις απαντήσεις προκύπτει ένας μέσος βαθμός για τους αξιολογούμενους τομείς. Σε περίπτωση που η συμμετοχή ενός τμήματος είναι μικρότερη από το 25%, τότε η βαθμολογία είναι αρνητική.

feedback 1977987
Η αξιολόγηση θεσμοθετήθηκε αρχικά με το ν.3374/2005 και όπως διαβάζουμε στη σχετική διάταξη:
“Τα κριτήρια και οι δείκτες αξιολόγησης είναι ιδίως:
α) Ως προς την ποιότητα του διδακτικού έργου: η αποτελεσματικότητα του διδακτικού προσωπικού, η ποιότητα της διδακτικής διαδικασίας, η οργάνωση και η εφαρμογή του διδακτικού έργου, τα εκπαιδευτικά βοηθήματα, τα μέσα και οι υποδομές, η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, η αναλογία και η συνεργασία μεταξύ διδασκόντων και διδασκομένων, το επίπεδο και η επικαιρότητα των παρεχόμενων γνώσεων, η σύνδεση της έρευνας με τη διδασκαλία, η κινητικότητα του διδακτικού προσωπικού και των φοιτητών ή σπουδαστών…
γ) Ως προς την ποιότητα των προγραμμάτων σπουδών: ο βαθμός ανταπόκρισης του προγράμματος σπουδών στους στόχους της ακαδημαϊκής μονάδας και στις απαιτήσεις της κοινωνίας, η συνεκτικότητα και η λειτουργικότητα του προγράμματος σπουδών, ο συντονισμός της ύλης των μαθημάτων, η ορθολογική οργάνωση των εκπαιδευτικών θεσμών, το εξεταστικό σύστημα, η υποστήριξη από διαθέσιμες εκπαιδευτικές υποδομές.
δ) Ως προς την ποιότητα των λοιπών υπηρεσιών: η αποτελεσματικότητα των διοικητικών υπηρεσιών, οι υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας, οι πάσης φύσεως υποδομές, η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, η διαφάνεια και η αποτελεσματικότητα στη διαχείριση των οικονομικών πόρων και στη χρήση των υποδομών και του εξοπλισμού, οι συνεργασίες με άλλα εκπαιδευτικά ή ερευνητικά ιδρύματα του εσωτερικού και του εξωτερικού, καθώς και με το κοινωνικό σύνολο.»

Καλύπτει η αξιολόγηση του προγράμματος της Δημόσιας Διοίκησης τα παραπάνω κριτήρια; Ασφαλώς όχι!

Σκοπός της αξιολόγησης, δεν είναι άλλος θεωρητικά, από τη «διασφάλιση της ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση», μέσα από την καταγραφή αρνητικών και θετικών χαρακτηριστικών, στόχων και μεθόδων επίτευξής τους. Απαιτεί δε προαπαιτούμενο, προκειμένου ένα ίδρυμα να λάβει πιστοποίηση από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης.


Το τρέχον εξάμηνο, οι περισσότεροι αντιληφθήκαμε τη χαμηλή συμμετοχή των φοιτητριών/των στη διαδικασία της αξιολόγησης. Μας το είπαν οι γνωστοί μας που δεν πήραν μέρος, μας το τόνισαν οι καθηγητές μας, μας το ανακοίνωσε το ΕΑΠ μέσω ειδησεογραφικού site: Γύρω στο 51% συμμετοχή συνολικά σε όλα τα εξαμηνιαία προγράμματα.

problem 449368 640
Και επειδή οι καθηγητές μας και η διοίκηση του ΕΑΠ, αναρωτιούνται (και παραπονιούνται) για τη χαμηλή συμμετοχή ας τους επισημάνουμε ορισμένα δεδομένα:


1. Δεν έχουμε διαπιστώσει μέχρι σήμερα να λαμβάνει κανείς υπόψη του αυτή την αξιολόγηση. Δεν συμβαίνουν αλλαγές, δεν αντικαθίστανται καθηγητές, δεν βελτιώνεται η διαδικασία. Άρα γιατί να μπούμε στον κόπο να απαντήσουμε;
2. Δεν δημοσιοποιούνται τα αποτελέσματα. Ναι, κι όμως αυτό θα άλλαζε άρδην την κατάσταση.
3. Μια και μοναδική έκθεση αξιολόγησης είναι διαθέσιμη στο site της ΜΟΔΙΠ και αυτή νομίζεις ότι αναφέρεται σε άλλο πρόγραμμα. Εύλογα αναρωτιέσαι για την αξιοπιστία και τη διαχείριση των αποτελεσμάτων.
4. Οι περισσότερες από τις ερωτήσεις που καλούμαστε να απαντήσουμε είναι ανούσιες, ενώ ζητήματα που πραγματικά μας καίνε, όπως π.χ. η ικανότητά του καθηγητή στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, ποτέ δεν μας ρωτήθηκαν.
5. Η αποχή δεν παύει να είναι ένας τρόπος έκφρασης δυσαρέσκειας, καμιά φορά με τιμωρητική διάθεση. Όποιος απογοητεύεται πλήρως από μια θεματική ή έναν διδάσκοντα, βρίσκει μάλλον άσκοπη, οποιαδήποτε προσπάθεια διόρθωσης.
6. Φυσικά, υπάρχουν και οι απλώς αδιάφοροι, αλλά πεποίθησή μου είναι πως πρόκειται για μικρό αριθμό ατόμων.

Αν, λοιπόν, το ΕΑΠ ενδιαφέρεται πραγματικά για τη συμμετοχή μας στην αξιολόγηση, έχουμε να προτείνουμε τα εξής απλά:
• Πρώτα απ’ όλα να τη λαμβάνει υπόψη του. Ναι, ο σκοπός της είναι να αλλάζει τα κακώς κείμενα. Να διασφαλίζει την ποιότητα…
• Έπειτα, να μας κάνει αληθινούς κοινωνούς σε όλο αυτό. Ας δημοσιεύει τις εκθέσεις, έστω την περίληψη.
• Και, φυσικά, να βελτιώσει τα ερωτηματολόγια. Με σκόπιμες και στοχευμένες ερωτήσεις. Που να καλύπτουν, έστω, τα ελάχιστα κριτήρια ποιότητας σπουδών και λειτουργία ενός ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος.

Όταν το ίδιο το ΕΑΠ λάβει το μήνυμα που εκπέμπει η χαμηλή συμμετοχή, ανάγει την αξιολόγηση σε μια ουσιαστική διαδικασία και της αποδώσει το σωστό νόημα αξιοποιώντας τα αποτελέσματα, είναι σχεδόν σίγουρο πως με χαρά οι περισσότερες/οι φοιτήτριες/τές θα πάρουν μέρος σε αυτή. Σε ποιον δεν αρέσει άλλωστε να ασκεί κριτική και να ελπίζει ότι μπορεί να αλλάξει τα πράγματα;

feedback 3677258 1280

 

ΦΩΤΕΙΝΗ ΒΗΤΤΟΥ
Αρθρογράφος: ΦΩΤΕΙΝΗ ΒΗΤΤΟΥΙστότοπος: www.syllogosdhdeap.gr
Φοιτήτρια της ΔΗΔ, ιδρυτικό μέλος και νυν Πρόεδρος του Συλλόγου Φοιτητών ΔΗΔ-ΕΑΠ
Άλλα άρθρα που έχει γράψει στο blog:

4 σχόλια στο άρθρο “Αξιολόγηση προγραμμάτων σπουδών του ΕΑΠ – Ένας θεσμός που παραπαίει;”

  1. Παρασκευή, 04 Φεβρουάριος 2022 12:55

    Πολύ ωραία τοποθέτηση. Συμφωνώ με τις προτάσεις αλλά θα ήθελα να προσθέσω μία ακόμα ...Ίσως να ήταν προς όφελος του προγράμματος η αξιολόγηση να γίνει υποχρεωτική για όλους τους φοιτητές ....Βέβαια με παραμέτρους ώστε τα κακώς κείμενα που θα έχουν συνολικό βαθμό κάτω από τη βάση να επιβάλλεται να διορθωθούν. Στη βάση αυτή θα διατυπώνεται η άποψη όλων των συμμετεχόντων υποχρεωτικά, όπως θα είναι υποχρεωτικό και από τη διοίκηση του ΕΑΠ να παρεμβαίνει με διορθώσεις. Η σκέψη βασίζεται στην διαφωνία μου μαζί σου ότι είναι ελάχιστοι οι αδιάφοροι...Δυστυχώς νομίζω ότι είναι η πλειοψηφία. Επίσης δυστυχώς νομίζω ότι οι περισσότεροι αξιολογούν με κριτήριο την ατομική τους απόδοση στην εκάστοτε ΘΕ .Άσχετα αν είναι τέλεια δομημένη και ενδιαφέρουσα. Οπότε θεωρώ το μίγμα της διαφάνειας με την υποχρεωτικότητα θα έχει καλύτερα αποτελέσματα.

  2. Παρασκευή, 04 Φεβρουάριος 2022 13:45

    Συμφωνώ απόλυτα με την ανάγκη να υπάρξει επιτέλους διαφάνεια στα αποτελέσματα των αξιολογήσεων, όπως και γενικότερα στη λειτουργία του ΕΑΠ. Δεν έχει νόημα να μπαίνεις στη διαδικασία να αξιολογήσεις κάτι αν δεν λαμβάνεται υπόψιν αυτή η αξιολόγηση (εξ' ου και ο μεγάλος αριθμός αποχής), αλλά και για να καταλάβεις αν τελικά λαμβάνεται ή όχι υπόψιν, απαιτείται απόλυτη διαφάνεια από πλευράς του ΕΑΠ, ώστε να είναι εμφανή τόσο τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές όσο και οι ανάλογες ενέργειες στις οποίες προβαίνει (ή όχι) το ΕΑΠ για να διευθετήσει αυτά τα προβλήματα.

    Από την άλλη, αυτή η έλλειψη διαφάνειας επιτρέπει στο ΕΑΠ - με την ανοχή μας:

    1) Να "μη βλέπει" υπαρκτά προβλήματα (στην ύλη μαθημάτων, σε καθηγητές, σε κρίσιμες διεργασίες όπως βαθμολόγηση εργασιών, εξεταστική, κλπ), άρα να μην προβαίνει στη λύση τους. Και η αλήθεια είναι ότι η δημοσίευση κάποιων εξ' αυτών των προβλημάτων θα έφερναν σε πολύ δύσκολη/αμήχανη θέση το ΕΑΠ όσον αφορά τον τρόπο που λειτουργεί.

    2) Να "βλέπει" ανύπαρκτα προβλήματα προκειμένου να εξυπηρετήσει άλλες, δικές του σκοπιμότητες. Όλοι το ζήσαμε αυτό άλλωστε όταν καταργήθηκε η επαναληπτική εξεταστική του χειμερινού εξαμήνου, "κατόπιν αιτήματος των φοιτητών". Αν υπήρχε διαφάνεια στα αποτελέσματα των αξιολογήσεων και εν γένει στον τρόπο που λειτουργεί το ΕΑΠ δεν θα μπορούσε να συμβεί ποτέ αυτό (και ειδικά με επίκληση "αιτημάτων φοιτητών").

    3) Να κοροϊδεύει αμφότερους τους υπάρχοντες και τους εν δυνάμει "πελάτες" του με μαγειρεμένα και εντελώς παραπλανητικά στοιχεία (βλ. έκθεση της ΜΟΔΙΠ). Η δημοσίευση των πραγματικών στατιστικών από τις αξιολογήσεις πιθανότατα θα εμφάνιζε σε αρκετά σημεία μια διαμετρικά αντίθετη εικόνα απ' αυτή που θέλει να βγάζει το ΕΑΠ προς τα έξω, εκθέτοντας σε τεράστιο βαθμό την αξιοπιστία και τη σοβαρότητά του.

    Όσο για την αποχή των φοιτητών από τις αξιολογήσεις, πάντως, σε καμία περίπτωση δεν θεωρείται τρόπος έκφρασης δυσαρέσκειας. Ακόμα και σε διαπροσωπικό επίπεδο, όταν σε δυσαρεστεί κάτι, οφείλεις να πεις τί είναι αυτό που σε δυσαρεστεί. Αλλιώς, πώς ακριβώς περιμένεις να διευθετηθεί οτιδήποτε? Όσο εποικοδομητικός είναι ο περίφημος διάλογος "-τί έχεις; -τίποτα." τόσο εποικοδομητική είναι και η αποχή. Προσωπικά θεωρώ ότι είναι μια εντελώς ανεύθυνη στάση.

    Από 'κει και πέρα όμως η υποχρεωτικότητα της αξιολόγησης που αναφέρει ο Βασίλης θεωρώ ότι μόνο χειρότερα θα μπορούσε να κάνει τα πράγατα. Το βλέπουμε και από την επικαιρότητα, οτιδήποτε αποκτά χαρακτήρα υποχρεωτικότητας γεννά και τις ανάλογες αντιδράσεις. Πόσο μάλλον όταν δεν φαίνεται να υπάρχει καμία αξιοποίηση του feedback των φοιτητών από το ΕΑΠ, το να γίνει και υποχρεωτικό θα ήταν κωμικοτραγικό. Επιπλέον, οι αντιδράσεις για την υποχρεωτικότητα θα αποτυπώνονταν και στις αξιολογήσεις, αλλοιώνοντας κατ' επέκταση τα αποτελέσματα και μειώνοντας την αξιοπιστία τους.

  3. Παρασκευή, 04 Φεβρουάριος 2022 15:37

    Ευχαριστώ για τα σχόλια και τη συζήτηση!

    Διαφάνεια και δημοσιότητα...Δύο μαγικές λεξούλες, άγνωστες στο ΕΑΠ.

    Γιάννη φυσικά και έχει τους λόγους της η διοίκηση που δεν δημοσιεύει τα αποτελέσματα, αλλά μπορεί να βρει τρόπο να το διαχειριστεί, αν θέλει. Και το κυριότερο, να αξιοποιήσει τα ευρήματα. Ας το δούμε στην πράξη στην τελική. Όσο για τη δυσαρέσκεια, μπορεί άνετα να οδηγήσει σε απογοήτευση και αυτή με τη σειρά της στην πεποίθηση πως είναι άσκοπο να την εκφράσεις. Δεν συμφωνώ, αλλά το καταννοώ. Και έπειτα μην ξεχνάς την αρνητική βαθμολόγηση που, τελικά, μπορεί να πετύχεις με την αποχή και που ίσως επιφέρει περισσότερα αποτελέσματα απ' ότι η κριτική συμμετοχή.

    Βασίλη, υποχρεωτικότητα χωρίς κυρώσεις (που δεν μπορεί να επιβάλλει) δεν νοείται νομίζω. Με την υποχρεωτικότητα γίνεται επισφαλής και η ανωνυμία, φοβάμαι. Τώρα, για τον αριθμό των "αδιάφορων", θα τον βλέπουμε σίγουρα να αυξάνεται όσο η αξιολόγηση δεν αντιμετωπίζεται όπως θα έπρεπε. Ενδιαφέρον το σχόλιο για εντελώς υποκειμενική αξιολόγηση. Πώς μπορείς να διασφαλίσεις άραγε κάτι διαφορετικό;

     

    Το ερώτημα που τίθεται, τελικά, είναι αν ενδιαφέρεται η διοίκηση του ΕΑΠ να αξιοποιήσει την αξιολόγηση και να επωμιστεί το "κόστος" της σε όλα τα επίπεδα. Κατά τη γνώμη μου, είναι μια τυπική διαδικασία, απαραίτητη για τις πιστοποιήσεις του ιδρύματος και για τη μοριοδότηση των καθηγητών και τίποτε άλλο. Δυστυχώς. Και εδώ βέβαια υπάρχουν εξαιρέσεις, οι καθηγητές εκείνοι που έχουν πάρει τα αποτελέσματα και έχουν βελτιώσει τους εαυτούς τους και το μάθημά τους. Μάρτυρας τέτοιας περίπτωσης έχω βρεθεί, ίσα ίσα για να μην χάνω εντελώς την ελπίδα μου ότι κάτι μπορεί να αλλάξει. Ευτυχώς.

  4. Παρασκευή, 04 Φεβρουάριος 2022 16:30

    Εστίασα στην αδιαφορία πάρα πολλών συναδέλφων. Έλα μωρέ τι θα γίνει.... Έλα μωρέ σιγά μην τα δουν....Όπως είπε και ο Γιάννης όταν παρατηρείς οποιοδήποτε θέμα χρήζει επιδιόρθωσης οφείλεις στον εαυτό σου, στους συμφοιτητές και εν τέλει στο ίδιο το πρόγραμμα να διατυπώσεις την αρνητική σου γνώμη και να κάνεις την προσπάθεια σου και ας πέσει στο κενό... Άρα ούτε η πλευρά των φοιτητών συμμετέχει ορθά στη διαδικασία. Που μην ξεχνάτε μιλάμε για ένα νέο πρόγραμμα με ελάχιστες; Αλλά ήδη με κάποιες αλλαγές.... Γιατί να μην σκεφτούμε ότι μερικές από αυτές έγιναν λόγω αξιολόγησης; Όσο αφορά το κομμάτι της υποχρεωτικοτητας φυσικά και ενδέχεται λειτουργήσει αντιστρόφως ανάλογα. Γι αυτό το λόγο το συνέδεσα με την διαφάνεια (έκδοση αποτελεσμάτων), την Βαθμολόγηση(ώστε να υπάρχει μια βάση για κάθε ΘΕ και κάθε Σεπ και Συντονιστή) και την αυτόματη ανάληψη ευθύνης από το Εαπ για παρέμβαση όπου υπάρξει αρνητική βαθμολογία. Πάλι θα το αναφέρω, οι περισσότεροι το έχουμε διδαχτεί ήδη, το πρόγραμμα μας έμαθε να εκσυγχρονιζομαστε και να μην αντιδρούμε σπασμοδικα και με παρελθόντες τακτικές στις αλλαγές το feedback έπρεπε να το ζητάμε πρώτοι εμείς.... Και όχι να μας το δίνουν και να το απαξιωνουμε αμέσως. Έχω δει και αλλαγές σε σεπ και σε συντονιστές και στο πρόγραμμα θα φανούν κάποιες και σε ΘΕ γενικά. Οκ ενδέχεται να έπαιξαν το ρόλο τους μεμονωμένοι φοιτητές ή και ο σύλλογος φυσικά.Αλλα μπορεί κάποιες από τις αλλαγές να οφείλονται και στην αξιολόγηση, δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε. Δεν αλλάζουν όλα σε μια μέρα και γνώμη μου χρειάζεται η ενεργή συμμετοχή όλων!